Nothing expresses more succinctly the spirit of Christmas than a song or a poem that comes like a song. We very well know how the Christmas message is embodied in the legend of Christ’s nativity in Bethlehem. It was told, angels sang on high the joyful tidings, proclaiming the Glory of God — Gloria in Excelsis Deo — and trumpeting the message of peace and goodwill to earth’s humankind.
This is the Christmas story, affecting our souls with a kind of restlessness manifested in merriment and merriment and merriment. This is a kind of feeling infused into the Filipino by the historical fact and reality of colonialism. It has been ingrained in our soul so very deeply. Its remote beginnings cannot be anymore traced and remembered. It has been embedded in our psyche like a genetic element. Or a DNA in our biology.
And in the art of song writing and creating, I have had my share of melodic transports of Christmas messages as mandated by my spiritual- political formation through the years. They have come as translation-adaptations—or transcreations—of traditional Christmas carols. Here are some of the most familiar ones :
Silver Bells
Silver bells Silver bells
Pasko na gyud sa kalibotan
Mga parol gisug-an na
Mga krismas tree gi-displey na
Mga bata malipayon
Sayong nagpanaygon
Pirmeng handom ang Noche Buena
Whispering Hope
Malumong tingog sa anghel
Hapuhap sa kasingkasing
Awit nga labing mabugnaw
Mohupay sa tanang kamingaw
Ang kahayag nga gihandom
Moiway sa mga dag-om
Hawid sa lig-ong paglaom
Dan-ag sa bag-ong buntag
KORO:
Ipasibaw (ipasibaw)
Ang damgo (ang damgo)
Sa kalinaw (kalinaw)
Panalangin (panalangin)
Sa taga-Mindanaw
Silent Night
O gabiing malinawon
Natingban sa kahilom
Ang Birheng inahan sa Bata
Giawitan sa mga manulonda
Himaya sa kahitas-an
Kalinaw sa katawhan
O Holy Night
O gabiing labing mahimayaon
Dinan-agan sa bitoong masilakon
Natawo na ang Batang Balaanon
Manunubos sa tanang katawhan
Awiton ta ang awit sa himaya
Magsadya ning bulawanong takna
Mangluhod ta! Dunggon Awit sa Gugma
O night divine, O night when Christ was born
O night divine, O gabiing bulawanon.
Adeste Fideles
Dali na Kristiyanos
Maglipay ug magsadya
Mangadto, mangadto ta
Sa Bethlehem
Atong simbahon
Ang Batang harianon
Dali na atong simbahon
Dali na atong simbahon
Dali na atong simbahon
Ang Batang Hesus
KORO:
Natum vedite
Regim angelorum
Venite adoremus
Venite adoremus
Dali na atong simbahon
Ang Batang Hesus
O Little Town of Bethlehem
Ning purok sa Bago Aplaya
Gagmayng mangingisda
Panagat ang pangabuhian
Adlaw-adlawng tanan
Ug sa gabiing bulanon
Dagat mokidlap-kidlap
Dan-ag sa maanyag nga buwan
Murag mga bulawan
Dinhi dunay mga istorya
Sa kabayanihan
Mga mangingisdang mibarog
Alang sa katarungan
Mga ngalang hinumdoman
Sa iyang kasaysayan
Pablo, Pasik, Toto, Tibod,
Uban pang gagmayng bayani
Ang ilang kinabuhi tugob sa kakugi
Mga balas sa layahan maoy bugtong saksi.
The following is an original composition by a group of culturally-spirited Political Prisoners way back in 1976 in Fort Bonifacio in NCR: This was sung by us in chorus before the Cardinal Sin when he visited us in prison on one of those dark days of Christmas time during Martial law:
Lahi-lahing Dagway sa Pasko
Mayroong isang bata akong kilala’t kalaro
Kapag Pasko’y dumarating marami siyang baro
Bahay nila’y maraming ilaw na maganda
At habang kami’y naglalaro ito ang wika nya:
REF: Ang Pasko ay masaya, dapat ipagdiwang
At dapat na ipagbunyi ng bawat nilalang
Pasko’y para sa lahat, walang ipinagliban
Maging ikaw ay matanda, maging ika’y bata.
Minsang kami’y nagkita, ako’y niyayang magkape
Ang dating kalaro ko’y galing na sa “Tate”
Damit niya ay groovy, magara ang kotse,
At habang siya’y nagyopyose, ang wika niya’y “Pare!
(REFRAIN)
Ngunit. . .
Bakit may luha akong natuklasan
Luhang ibat-iba nitong ugat at dahilan
May luha ng ulila, luha ng mahirap
Luha ng kapus-palad, luha ng dalita
Bakit Pasko’y may luha, bakit umiiyak
Di ba pantay ang pagtingin ng Pasko sa lahat. . .?
FINALE:
Sa puso ng bawat isa mayroong kasagutan
Di natin maitatatwa ang katotohanann
Pasko’y may iba’t- ibang uri’t katuturan
Mayroong Paskong pangmahirap,
Mayroong pangmayaman.
Mayroong Paskong tumatangis,
Mayroong nagbubungisngis.
Maryoong Paskong wa gyud jamo
Maryroong damo gid pro!
And here is a poem I composed very early this morning as I hearkened to the sound of Churchbells, calling for Simbang Gabi, in the air –
The Spirit of Christmas
I awake to the sound of a dream,
churns the realm of my wakefulness,
inviting my soul like a long-ago song,
like a taste of fire on my tongue
that soon permeates my whole being—
Pulsing in my veins in waves of tones,
at first, gentle as a child’s footsteps
that soon grow into crescendo accent,
startling Church bells at dawn shadows
down the lane of Time’s timelessness.
It’s the spirit of Christmas—weaving
a tale retold and retold through the years
of my life—early memories of innocence
of man’s journeys and feats across history,
of births and deaths of world’s changes.
